როგორ დაიწყო რუსეთ-უკრაინის ომი – პირველი დღეების გმირული ისტორია

2022 წლის 24 თებერვალს უკრაინამ დილა აფეთქებების ხმაზე დაიწყო. ამ დღეს პუტინმა თავისი იმპერიული გეგმების სისრულეში მოყვანა სცადა და უკრაინის თავისუფლებაზე ყველაზე დიდი იერიში მიიტანა. რუსეთის არმია ქვეყნის ყველა დიდი ქალაქისკენ დაიძრა, მაგრამ მათ წინ დაუღალავი, მამაცი და თავისუფლებისთვის მებრძოლი ერი დახვდათ. ამ სტატიაში გავიხსენებთ ომის პირველ დღეებს და იმ გმირულ წინააღმდეგობას, რომელიც უკრაინელებმა გაწიეს აგრესორის წინაშე.

ომის წინაპირობები – დაუჯერებელი რეალობა

უკვე 2021 წლის ბოლოს დასავლეთის სადაზვერვო სამსახურები აფრთხილებდნენ მსოფლიოს, რომ რუსეთი უკრაინაზე სრულმასშტაბიან თავდასხმას გეგმავდა. უკრაინის საზღვრებთან 150,000-ზე მეტი რუსი სამხედრო დაგროვდა. თუმცა, უკრაინელებისთვის ბოლომდე დაუჯერებელი იყო, რომ პუტინი ამხელა მასშტაბის ომს დაიწყებდა.

დასავლეთი უკრაინას მოუწოდებდა მომზადებულიყო, მაგრამ პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი ცდილობდა, მოსახლეობა პანიკას არ აყოლოდა. თუმცა, 24 თებერვლის გათენებისას ყველაფერი შეიცვალა.

24 თებერვალი – დღე, როცა მშვიდობა დაინგრა

დილის 4 საათზე, პუტინმა ტელევიზიით განაცხადა, რომ „სპეციალური სამხედრო ოპერაცია“ იწყებოდა. რამდენიმე წუთში კი აფეთქებების ხმა გავრცელდა კიევში, ხარკოვში, ოდესასა და სხვა დიდ ქალაქებში. რუსული არმია ბელარუსის მხრიდან სწრაფად დაიძრა კიევისკენ, ხოლო სამხრეთიდან – ხერსონსა და მარიუპოლისკენ.

მიზანი მარტივი იყო: უკრაინის დედაქალაქის სწრაფი დაკავება, ზელენსკის მთავრობის დამხობა და რუსეთის მარიონეტული ხელისუფლების დასმა. მაგრამ უკრაინა არ დანებდა.

უკრაინული წინააღმდეგობის პირველი გმირული მომენტები

კიევის დაცვა – დედაქალაქის გადარჩენა

რუსებმა პირველი დარტყმა მიიტანეს ჰოსტომელის აეროპორტზე, რომელიც კიევისგან მხოლოდ 10 კილომეტრში მდებარეობს. მათი გეგმა იყო, აეროპორტის დაკავება, მძიმე ტექნიკის გადმოსხმა და დედაქალაქში სწრაფად შეჭრა. მაგრამ უკრაინის სპეციალურმა დანაყოფებმა რუსული დესანტები გაანადგურეს და ეს გეგმა ჩაშალეს.

იმავდროულად, კიევის ქუჩებში ათასობით მოხალისე იარაღს იღებდა და ბარიკადებს აგებდა. რუსულმა ტანკებმა ვერ გაარღვიეს ქალაქის დაცვა.

ხარკოვი – ქალაქი, რომელიც არ დაეცა

რუსეთი დარწმუნებული იყო, რომ ხარკოვი რამდენიმე დღეში დანებდებოდა, მაგრამ ეს ასე არ მოხდა. ქალაქში მყოფმა უკრაინელმა ჯარისკაცებმა და მოსახლეობამ რუსული კოლონების ყველა შეტევა მოიგერიეს. მძიმე დაბომბვების მიუხედავად, ხარკოვი უკრაინის ხელში დარჩა.

ზმეინის კუნძულის გმირები

ომის პირველ დღეს, შავ ზღვაში მდებარე ზმეინის კუნძულს რუსული კრეისერი „მოსკვა“ მიუახლოვდა და იქ მყოფ მესაზღვრეებს კაპიტულაციისკენ მოუწოდა. პასუხი ერთმა ფრაზამ შეაჯამა:

„რუსულო სამხედრო გემო, წადი…!“

ეს გმირული სიტყვები მალევე მთელ მსოფლიოში გავრცელდა და უკრაინული წინააღმდეგობის სიმბოლოდ იქცა.

ომის ახალი ეტაპი – რუსეთის მარცხი

პუტინს ეგონა, რომ უკრაინის არმია მალევე დანებდებოდა, მაგრამ პირველივე დღეებში ყველაფერი სხვაგვარად წარიმართა.

მარტში კიევი გადარჩა – რუსეთმა ვერ შეძლო დედაქალაქის აღება და ჩრდილოეთიდან ჯარები უკან გაიყვანა.
„მოსკვას“ ჩაძირვა – აპრილში უკრაინელებმა რუსული ფლოტის სიამაყე, კრეისერი „მოსკვა“ ჩაძირეს.
ხერსონის გათავისუფლება – 2022 წლის ნოემბერში უკრაინამ სამხრეთის მთავარი ქალაქი რუსებისგან გაათავისუფლა.

გმირული ბრძოლა, რომელიც გრძელდება

უკრაინამ დაამტკიცა, რომ თავისუფლებისთვის ბოლომდე იბრძოლებს. პირველივე დღეებში მათ შეცვალეს მსოფლიო აღქმა – ქვეყანა, რომელსაც რუსეთი რამდენიმე დღეში დაპყრობას უპირებდა, იქცა გმირობის და გამძლეობის სიმბოლოდ.

ამ ომმა დაანახა მსოფლიოს, რომ თავისუფლებისთვის ბრძოლა არა მხოლოდ ტანკებით და რაკეტებით ხდება, არამედ ხალხის ერთიანობით, თავდადებით და შეუპოვრობით.

რუსეთმა ვერ გატეხა უკრაინა. და ვერც გაატეხავს.

ხშირად დასმული კითხვები (FAQs)

1. რატომ დაიწყო რუსეთმა უკრაინაში ომი?
პუტინს სურდა უკრაინის დამოუკიდებლობის მოსპობა და ქვეყნის თავისი გავლენის ქვეშ მოქცევა.

2. რას მოელოდა პუტინი ომის პირველ დღეებში?
ის ფიქრობდა, რომ უკრაინა რამდენიმე დღეში დაეცემოდა, მაგრამ ეს ცდა კრახით დასრულდა.

3. როგორ შეძლო უკრაინამ პირველი დღეების გადატანა?
უკრაინელებმა საოცარი წინააღმდეგობა გაუწიეს მტერს, დასავლეთმა კი იარაღითა და ეკონომიკური დახმარებით მხარი დაუჭირა.

4. რომელმა ბრძოლებმა შეცვალა ომის ბედი?