ჰონგ კონგი, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე დინამიკური და განვითარებული რეგიონი აზიაში, 2019-2020 წლებში მასშტაბური საპროტესტო ტალღების ცენტრში აღმოჩნდა. ეს მოვლენები არა მხოლოდ რეგიონალური, არამედ საერთაშორისო ყურადღების ობიექტი გახდა. მიზეზები, რომლებიც ამ პროტესტების გაჩენას დაედო საფუძვლად, ღრმადაა ჩადებული ჰონგ კონგის განსაკუთრებულ პოლიტიკურ და სოციალურ სტრუქტურაში.
რამ გამოიწვია ჰონგ კონგის პროტესტები?
პროტესტების მთავარი მიზეზი გახდა ექსტრადიციის კანონპროექტი, რომელიც 2019 წელს შემოგთავაზა ჰონგ კონგის მთავრობამ. კანონპროექტი ითვალისწინებდა ბრალდებულების გადაცემას ჩინეთში სასამართლო განხილვისთვის. ჰონგ კონგის მცხოვრებთა უმრავლესობა შიშობდა, რომ ეს კანონპროექტი საფრთხეს შეუქმნიდა რეგიონის სამართლებრივ დამოუკიდებლობას და მოქალაქეთა უფლებების დაცვას.
პირველი რეაქცია
კანონპროექტის წარდგენის შემდეგ, 2019 წლის ივნისში მილიონზე მეტი ადამიანი გავიდა ქუჩებში. მათი მთავარი მოთხოვნა იყო კანონპროექტის გაუქმება და მთავრობის პასუხისმგებლობის აღება. თუმცა, დემონსტრაციები სწრაფად გადაიზარდა ფართომასშტაბიან მოძრაობაში, რომელიც ითხოვდა:
- პოლიციის ძალადობის გამოძიებას;
- დემოკრატიული რეფორმების განხორციელებას;
- ჰონგ კონგის ხელმძღვანელის, კერი ლამის გადადგომას.
მთავარი მოვლენები
პირველი პროტესტების ეტაპი
პროტესტები დაიწყო მშვიდობიანი დემონსტრაციებით, სადაც მოქალაქეები ქუჩებში ხანგრძლივად იკრიბებოდნენ. პლაკატებითა და სიმღერებით, ისინი თავიანთი უფლებების დაცვის სურვილს გამოხატავდნენ.
ძალადობრივი დაპირისპირებები
მიუხედავად იმისა, რომ პროტესტების საწყისი ეტაპი ძირითადად მშვიდობიანი იყო, სიტუაცია მალევე გამწვავდა. ჰონგ კონგის პოლიციამ პროტესტანტების წინააღმდეგ გამოიყენა ცრემლსადენი გაზი, წყლის ზარბაზნები და რეზინის ტყვიები. შედეგად, მოსახლეობის ნაწილი უფრო რადიკალურ მეთოდებზე გადავიდა, რასაც მოჰყვა მეტრო სადგურების, ადმინისტრაციული შენობებისა და ქუჩების ბლოკირება.
კარი ლამის პასუხი
ჰონგ კონგის აღმასრულებელი ხელმძღვანელი, კერი ლამი, ცდილობდა სიტუაციის დამშვიდებას. 2019 წლის სექტემბერში მან ოფიციალურად გააუქმა ექსტრადიციის კანონპროექტი, მაგრამ ეს არ აღმოჩნდა საკმარისი. პროტესტანტები უკვე მოითხოვდნენ უფრო ფართო ცვლილებებს და დემოკრატიული რეფორმების განხორციელებას.
პროტესტების საერთაშორისო გავლენა
ჰონგ კონგის პროტესტებმა მსოფლიო საზოგადოება გააღვიძა. დასავლეთმა და სხვა რეგიონებმა გამოთქვეს მხარდაჭერა ჰონგ კონგის დემონსტრანტების მიმართ. აშშ-მ და ბრიტანეთმა მკაცრად გააკრიტიკეს ჩინეთის ხელისუფლების მიდგომა. აშშ-ის კონგრესმა მიიღო ჰონგ კონგის ადამიანის უფლებების და დემოკრატიის აქტი, რომელიც მხარს უჭერს რეგიონის ავტონომიას.
ჩინეთის რეაქცია
ჩინეთის მთავრობამ არაერთხელ გამოხატა პროტესტანტების კრიტიკა და დასავლური ქვეყნების ჩარევის წინააღმდეგ მკაცრი განცხადებები გააკეთა. პეკინმა აღნიშნა, რომ პროტესტები იყო „სეპარატიზმისა და არეულობის“ მცდელობა.
ჰონგ კონგის ავტონომია და „ერთი ქვეყანა, ორი სისტემა“
ჰონგ კონგი 1997 წლიდან ჩინეთის ადმინისტრაციული რეგიონია, რომელიც მართავს „ერთი ქვეყანა, ორი სისტემის“ პრინციპით. ეს სისტემა გულისხმობს, რომ რეგიონის ეკონომიკური და სამართლებრივი სისტემა უნდა იყოს დამოუკიდებელი ჩინეთის მთავრობასთან შედარებით. თუმცა, 2019-2020 წლის მოვლენებმა აჩვენა, რომ რეგიონის ავტონომიას სერიოზული გამოწვევები აქვს.
პროტესტების გავლენა და მემკვიდრეობა
ეკონომიკური ზიანი
მასშტაბურმა პროტესტებმა სერიოზული გავლენა მოახდინა ჰონგ კონგის ეკონომიკაზე. ტურიზმი და სავაჭრო სექტორი მნიშვნელოვნად დაზარალდა, რადგან მრავალი ქვეყანა აფრთხილებდა საკუთარ მოქალაქეებს ჰონგ კონგში მოგზაურობისგან თავის შეკავებას.
სოციალური და პოლიტიკური განწყობა
პროტესტებმა გააღრმავა მოსახლეობის პოლარიზაცია. ერთი ნაწილი მხარს უჭერდა დემოკრატიული უფლებების დაცვას, ხოლო მეორე ფოკუსირდებოდა რეგიონალური სტაბილურობის შენარჩუნებაზე.
დასკვნა
ჰონგ კონგის პროტესტები 2019-2020 წლებში გახდა მნიშვნელოვანი პოლიტიკური და სოციალური მოვლენები, რომლებიც ნათლად აჩვენებს თანამედროვე სამყაროში უფლებებისა და ავტონომიის მნიშვნელობას. მიუხედავად იმისა, რომ დემონსტრაციების პირდაპირი შედეგები ჯერ კიდევ ბოლომდე არ გამოკვეთილა, ჰონგ კონგის შემთხვევა მნიშვნელოვან გაკვეთილად რჩება ყველა იმ ქვეყანისთვის, სადაც მოქალაქეების უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვა არის გადამწყვეტი.
